Pal o Voto: Savo Them si te Ovas?

O palutno prezidentosko alosaripe andi Rumunia vazdinjas bare emocie – adžukeripe thaj lokipe andar varesave, xoli thaj dar andar aver. O them cirdinjas pesko ogi, ama khonik na phudel lokhes inke.

 O rezultato andjas jekh aparento kalmo, ama ande leske zenja, i Rumunia ačhjol andi tensia,thini thaj zorales ulavdi. I viktoria le Nicușor Dan-eski sikavdjas jekh Evropuno drom angle – ama te vakeras o čačipe: jekh drom si cira kana na džas angle khetanes.

E pharimata kaj adžukeren amen si but. I inflacia, o kuc dživipe, i bari emigracia, i kriza le kherengi thaj o xasaripen le patjavimasko ande publikane institucie na-i te nakhen ande jekh rjat.  Jekh korkoro voto našti te lačarel kadala probleme, ama jekh voto šaj te astarel jekh paruvipe. Akana maj but sar averdata, trebal amenge khetanipe. I Rumunia našti te ovel ulavdi maj dur.

Ande palutne šov čhona, amari societeta aresli maj radikalo. Ulavdjam amen ande verver grupe, ande phangle bule, ande imaginisarde dušmanja. Si maj lokes te geles xoli de sar te hatjares. Maj lokes te došaljares de sar te vazdes. Ama nakhljam o punkto ande saveste pučas amen kon si došalo. Akana trebal te pučas amen: so šaj te keras khetanes?

I Rumunia na-i jekh them čororo. Si jekh them but biegalo. Jekh them ande saveste tiro avutnipe si modelisardo katar o than kaj bijandiljan, katar tiro anav, vaj katar o kolori tire morthjako. Jekh than kaj jekh romano čhavo andar jekh gav si les maj but šanse te aresel bibutjako, de sar te džal ki škola. Kothe kaj jekh rom savo si les potencialo aresel phanglo andi biformalo ekonomia – savi na del les nijekh protekcia, nijekh digniteto thaj nijekh šansa te barjol.

Ama kadja buti šaj te paruvdjol.

Kathe si jekh čačutni šansa – jekh bazisardi vi pi etika thaj vi pi ekonomia. Jekh nevo rodipe kerdo katar i Fundacia le Romangi vaš i Evropa sikavel ke e investicie ande terne roma save na-i andi edukacia, andi buti vaj ando treningo – anavjarde NEET – šaj te paruven i ekonomia le Rumuniaki. Vi telal e maj konservativne supozicie, e profesionalo treningurja ande domenurja kaj mangen pes but butjarne, pokinel pes korkori numaj ande jekh dži ko štar berša katar e love kerde andar e takse.

Thaj o ekonomikano potencialo maj buxlo si but lačho: kana maj but roma arakhen butjake te aresen ki media kaj si ko nacionalo nivelo, o budžeto le Rumuniako šaj te barjol opral 10 miliardurja evro po berš thaj e love kaj keren pes andar e takse po salaro šaj te barjon ke jekh miliardo evro. Kadala na-i abstrakto numerja. Kadala si love vaš e škole. Vaš o sastipen. Vaš jekh maj lačhi infrastruktura. Vaš o avutnipe.

Ama vi maj vašno de sar kodo si i šansa te vazdes vareso so e love našti te kinen – o digniteto.

Jekh societeta kaj lel samate peske manušengi kontribucia si jekh societeta kaj respektisarel pes korkoro. Jekh kaj na maj ulavel le manušen ande “lačhe” thaj “nasul”, “amare” thaj “lengere”,  ama prindžarel sake manušes sar kana si varekon kaj si importanto.

E alosarimata agorisajle. Astarel pes o guvernisaripe

Kana kamas jekh Rumunia savi si zurali, Evropuni thaj reziliento, trebal te vazdas lan khetanes. Našti te dikhas dur katar o čororipe. Našti te mukhas i xoli te aresel normalo. Ame našti te mekas milionurja manuša – milionurja andar amare themutne – pi rig.

O alosaripe jekhe prezidentosko pro-Evropuno si jekh paso angle. Ama o sajekhipe si i čačutni viktoria.

O Bogdan Burdușel si jekh aktivisto vaš e romane čačimata thaj demokracia. Si les jekh masteroski diploma ande Publikani Administracia katar i Centralo Evropuni Universiteta andar i Budapesta. Sar politikano komunikatori thaj komunikaciako konsilieri, vov del vast le organizacien kaj si šerutnjarde katar e roma, save keren advokacia vaš e čačimata le romenge andi sasti Evropa.